ADDSM – 1022, 1 novembre – AAPi – Ventrignano Cumulo
Il
documento originale è conservato presso l'Archivio Arcivescovile di Pisa
SPOGLIO «Fundatio Monasterii S.
Justiniani in Comitatu Populoniensi, facta ab Hugone Comite, ceterisque filiis
Theoderici Comitis. Anno 1022» – Fondazione dell'Abbzaia di San
Giustiniano di Falesia nel territorio di Populonia, fatta da Ugo I (detto
Ugone) Conte con i fratelli, figli di Tedice I Conte della casata della Gherardesca,
nell'anno 1022.
Trascrizione
del testo pubblicato in L. A. Muratori, Antiquitates Italicae Medii Aevi
sive dissertationes etc, Tomo III, Milano, 1740, cc. 1075-1078.
[1075] In nomine sancte &
individue Trinitatis Henrigus Imperator augustus, Anno Imperii ejus in Italia
Nono, Calendas Novembris, Indictione Sexta. Divine gratie munere supernis
virtutis auxilio hac facibus .... Dominus eterne patrie grandii faciat
coheredes fideles ammonitionibus, crebisque preceptis infirmulat. Unde est
illud: Venite ad me, qui laborati & honerati estis, & ego vos requiescere
faciam …. ab eo percipiendum esse facultas dubitare …. formulam, cum dixit:
Dimittite, & dimittetur …. quia nescitis diem neque horam; hanc vocem
scilicet ita omnes debemus frequentissime meditare, quatenus semper oculos ....
habeatis. Oportet enim singulis, qui se omnipotetnti Dei misericordiam hujus
Mundi divitiis, vel quibuscumque que temporalibus adjumentis nove ....
consolatus ex is, qua acceperint ab eo quamtumlibet illa conferre cum gratiarum
hactione a quasibicunque aab eo concessa, quia Regnum Dei tantum valet, quantum
habet .... possit dominice instruimus documentis, quod mulier duo .... minute
devota offerentibus certis ominibus offerentibus adseruit obtulisse. Unde nos
Ugo Comes, & Gerardus, seu Guido, atque Teudicius, sive Rodulphus, & Henrigus,
germani, filii Theoderici, qui fuit Comes, in Dei nomine pro animarum nostrarum
remedio edificamus Monasterium in honore beati Sancti Justiniani infra
Comitatum & territurio Populoniense, ubi dicitur Faliesia, que est iuxta
mare, & supradicta Ecclesia videtur esse sub regimine & potestate
Apostolorum Principis Urbis Romae sitis, quia per preceptum nos habere &
detinere videmur a summo Pontifice ipsius Urbis Romae Apostolice Sedis in
corpore libato venerabile loco, quae suprascripti germani offerre & per
confirmationem dare Deo volumus pro animarum nostrarum remedio per hanc
offersionis paginam, idest Curtem nostra de Cumulo cum donicatis,
& cum angariis, & [1076] cum
olivetis, & cum silvis, & cum cultis vel incultis, & omnia, que ad
ipsam Curtem videntur esse pertinentes ad donicato vestro. Insuper
domus idest novem Casis & rebus nostris massariciis, quam habemus in locas
& fundas, noncupatas Fisulanum, qua una esse regire videtur per Pincipio
massario, seconda per Leo, tertia per Berizo, quarta per Petro, quinta per
Martino, sexta per Johannes, septima per Petrus, octava per Vuinizo, nona per
Carello Presbitero. Casis & cassinis atque rebus vero ipsis, cum
fundamentis & omnem edificiis vel universis fabricis suarum. Insuper
concedimus Curte de Sancta Cristina, qui est in loco, qui dicitur Aquaviva, cum
omnia, que ad ispa Ecclesia videtur esse pertinentes. Omnia suprascriptis curtis vel nominatis, seu casis vel cassinis
seu casalinis atque rebus vero ipsis, cum fundamentis & omnem edificiis vel
universis fabricis suarum, seu curtis, ortalias, terris, vineis, olivetis,
silvis, virgaricis, pratis, pascuis, cultis rebus vel incultis, omnia & in
omnibus rebus tam donicatis quam & massariciis, quantas ubique in qualibet
locis vel vabulis ad suprascriptis curtis vel vocabulis vel Ecclesiis atque
rebus sunt pertinentibus vel aspicientibus, exinde ad laborandum, ad manus suas
abere & detinere videtur in integrum una cum inferioribus &
superioribus suarum, seu cum accessionibus & ingressoras ...... ipsius
Ecclesiae Monasterio Sancti Justiniani offerre providemus tali ordine, ut ab
odie in antea usque dum nos vel nostris credibus hac proeredibus nostrirum
nostrarumque generationum predicta Ecclesia, quae nunc in Monasterium
edificamus Sancti Justiniani, a supradicto Pontifice beati Petri Ecclesiae
Urbis Romae Apostolicae Sedis abere scilicet per praceptum, un dictum [1077] est,
& detinere vudemus, vel visi fuerimus ipsis supradictis curtis & rebus
massariciis ...... pertinentiis, quae superius legitur, in ipsius Ecclesiae
supradicte, eiusque Rectoribus permaneat potestate eas abendi scilicet,
tenendi, possidendi, imperandi, laborare faciendi, usumfructuandi.
Insuper autem memoramus, quod anc offersionis paginam, ut
si ullus …... Pontifices forsitan supradictis Pontificatus a nobis vel a
nostris eredibus sciliscet ac proheredibus nostris, qui supra aliquibus
generationibus nostris supradicta Ecclesia, quae nunc Monasterium est,
abstulerit, res, quae supradicta Ecclesia per anc offersionis pagina concedimus
& tribuimus, in nostra deveniat potestate. Quin etiam confirmantes
ordinamus & constituimus, ut quandoque tempora Abbatem constitutus, aque
regulariter ordinatum in praedicto Monasterio, ab hoc saeculo migraverit, ne
alterum in Abbatem nullum constituerit, nisi de ipso Monasterio congregationem
Fratrum, & cum omnium electione, supradictorum scilicet Monachorum. Quod si
invidie vel discordie inter eis orta fuerit, ordinamus aque precipimus, ut uno
consilio supradictae congregationis nos, qui supra germani, vel nostris eredibus
ac proeredibus nostris sive nostrorumque generationibus, cui nostrorum
decepserit ibidem Abba …. congregare non voluerit cum consilio suprascriptorum
Fratrum, tunc volumus ac precipimus, ut Episcopus Vulterrenzis ibidem congreget
Abbas cum consilio & electione suprascriptorum fratrum, quale eis secundum
Deum & Regulam beati Benedicti comparuit.
Et si ipse Episcopus Vulterrensis oc facere non voluerit …...
Populoniensis praedictum Abbatem ibidem elegere & ordinare debeant, sicut
ipse Vulterrensis facere debuit. Ita vobis …... confirmamus etiam per anc
offertionis pagina, aque constituimus, ut praedicto Monasterio nobis nostriscue
eredibus ac proeredibus nostris, neque nullius personae in perpetuum nullo more
pertineat, misi gubernandi & regendi causa …... amore, ut nullus Monacus
seu Abbas aliqua violentia pro ulla occasione patiacur. Et si inter illos …...
Monacos intentione vel discordia fuerit, ipsum praedictum Episcopo
Vulterrensis, & Populoniensis …... amore ad concordia revocet. Quod si oc adimplere
nequierit, nos, vel nostris filiis, ac nepotibus, nostrorunque generatione, cui
nostrorum decepserit, sit adjutor illis ad concordia revocare secundum Regulam
Sancti Benedicti, auxilio & correctione retribuere secundum Deum. Et
insuper concedimus & confirmamus, quod omnia, quae superius constitutum
abemus, sine ullo munere accepto pro Dei amore facto, & ad impletum fiat
pro animabus nostrorumque, & remedium stabilem permaneant semper. Et si
aliquando tempore nos, qui supra germani, nostris eredibus tibi praefata
Ecclesia …... beati & Sancti Justiniani, & ad ejusque Rectoribus, &
omnia, quae superius legitur, aliquando tempore un aliquit exinde
intentionaverimus, aut retellere vel minuare exinde praesunserimus per
nosmetipsos aut per filios nostros, ac filiabus nostris ...... quacunque nostra
sumittente persona, cui nos dedissemus aut dederimus, pro quolibet ingenio,
& eas ad pars ipsius Ecclesiae Monasterio Sancti Justiniani, & ad
ejusque Rectoribus ab amones omines defensare potuerimus, & non defensaverimus
...... supra germani, una cum nostris eredubus componere ad pars ipsius
Ecclesiae Monasterio Sancti Justiniani, & ad ejusque Rectoribus, omnibus
suprascriptis rebus, quae superiur legitur, in duplum in ferquidem loco sub
extimatione, quales tunc fuerit ...... aurum optimum Libras centum. Et si
quislibet homo masculus vel femina de nos, qui supra germani, aut de nostris
generationis, ec omnia, quae superius legitur, adimplere non voluerumus, &
sic nos constitutum abemus superius, non adimpleverimus, deleat omnipotens Deus
nomen ejus de libro viventium, & cum justis non scribantur, fiat par ......
Dathan & Abiron, quod aperuit terra os suum & deglutivit eos; fiat
socius cum Anania & Saphira, qui fraudaverunt pecuniam Domini sui; sit
depensus cum Simon Magus, qui gratiam Sancti Spiritus vendere voluit; sit
particeps cum Juda Scariothi, qui ....... cupiditatem vendidit Dominum &
magistrum suum, & cum Diabulo, qui in infernum ligatus est; & sit
demersus de altitudinem coeli in profundum inferni; exinde abeat rationem in
die Judicii & maledictionem Dei, & de trecentum decem & octo Patres
Sancti; sit separatus a confortio omnium justorum; & in die Judicii non
refurgat. Et ec cartula offertionis omni tempore in isto ordine in sua
permaneat firmitate & robore superscripta pena & obligationem, quia sec
complacuit animo nostro, & in tali ordine anc cartula offersionis
Flangipertus Notarius Domni Imperatoris scribere rogavimus.
Actum in loco inter Castello, qui dicitur
Vetrugnano.
Signum †††††† manus suprascriptorum Ughi, & Gherardi, &
Teudici, & Guidi, & Rodulfi, seu Henrici.
† Gottefredus Judex Domni
Imperatoris subscripsi.
† Signum manus Gezi filio
Teuzi, rogatus testis.
† Signum manus Rolandi filio
Opi, rogatus testis.
† Signum manus Bombelli
filio Tegrimi, rogatus testis.
† Signum manus Carboni filio
Ughi, rogatus testis.
Flagipertus Notarius Domni
Imperatori post traditam complevi & dedi.
ALTRE EDIZIONI E REGESTI
N.
Caturegli, Regesto della Chiesa di Pisa, in «Regesta Chartarum Italiae»,
Istituto Storico Italiano per il Medioevo, Roma, 1938, n. 94, pp. 52-53.
Montebicchieri, Il Palagio e Ventrignano
Foto
di Francesco Fiumalbi
Nessun commento:
Posta un commento